Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Publikacje pracowników

„Translation: Inspirations We Live by” (2022)

dr hab. Maria Piotrowska, prof. UJ

Okładka książki "Translation: Inspiration We Live by"Celem książki jest nie tylko przegląd historycznych i aktualnych badań przekładoznawczych, lecz także autorska krytyczna analiza ich stanu i rozwoju, co sugeruje określenie rozdziałów „refleksjami”. Struktura treściowa książki opiera się na siedmiu głównych obszarach rozważań nad przekładem i dziedziną wielowymiarowych studiów przekładoznawczych, a jej poszczególne rozdziały dotyczą kolejno: metafor przekładu, historycz-nych kontekstów przekładowych, relacji między tłumaczeniem a kultu-rą, ze szczególnym uwzględnieniem badań etnograficznych; kompetencji tłumacza, procesu decyzyjnego oraz intuicji. Siódma refleksja jest „mapą przekładoznawstwa”, która pokazuje, jak dynamicznym, zróżnicowanym, kompleksowym, inter-, trans- i multidyscyplinarnym obszarem wiedzy jest ta stosunkowo młoda dziedzina. Metafora palimpsestu wieńcząca rozważania przekładoznawcze w książce i klamrowo nawiązująca do rozdziału pierwszego definiuje przekład w kategoriach warstwowego nakładania się doświadczeń i konstruuje jego rozumienie jako sekwencję kolejnych inspiracji, "którymi żyjemy" - inspirations we live by, jak podaje tytuł książki w odniesieniu do kanonicznej publikacji językoznawstwa kognitywnego autorstwa Lakoffa i Johnsona z 1980 roku.

„Gramatyka w przekładzie” (2022)

dr Łukasz Wiraszka (red)

Okładka książki "Gramatyka w przekładzie"Tematem przewodnim tomu jest znaczenie gramatyki w przekładzie interlingwalnym, a jego celem – ukazanie znaczeniotwórczej funkcji elementów gramatycznych w tekście źródłowym i jego przekładzie z perspektywy językoznawstwa kognitywnego. Wprowadzający rozdział teoretyczny przedstawia sformułowaną przez Ronalda Langackera tezę o symbolicznej naturze środków gramatycznych oraz przybliża podstawowe instrumentarium stworzonej przez niego teorii języka, jaką jest gramatyka kognitywna. Zasadniczą część pracy stanowią jednak napisane przez adeptów przekładu i przekładoznawstwa praktyczne studia, ukazujące słuszność tezy Langackera poprzez zastosowanie aparatu pojęciowego gramatyki kognitywnej w analizie konkretnych zjawisk i problemów tłumaczeniowych.

„Perspektywy na przekład” (2021)

dr hab. Maria Piotrowska, prof. UJ (red.)

Okładka książki "Perspektywy na przekład"Monografia wieloautorska pt. Perspektywy na przekład jest wprowadzeniem do rozległej i wieloaspektowej tematyki przekładoznawczej. Książka zbiera i podsumowuje doświadczenia naukowe i dydaktyczne badaczy oraz dydaktyków przekładu skupionych wokół Katedry Przekładoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przegląd różnych perspektyw zawarty w publikacji odnosi się do dydaktycznej działalności Katedry i badań naukowych prowadzonych przez autorów z nią związanych.

Tom składa się z dwóch części: pierwsze cztery rozdziały, tworzące część pierwszą, przedstawiają różne punkty widzenia na przekład od strony kognitywistycznej, historycznej i strategicznej. Pozostałe siedem rozdziałów w drugiej części omawia konkretne typy przekładu w odniesieniu do jego dydaktyki. Zaprezentowana została charakterystyka przekładu specjalistycznego na przykładzie przekładu prawnego i prawniczego, a także innych typów przekładu przez pryzmat dydaktyki, takich jak przekład ustny, środowiskowy oraz audiowizualny. Istotną rolę w kompendium odgrywa nowoczesne spojrzenie na wykorzystanie technologii w tłumaczeniu i pedagogice przekładu, a szczególnie zdalnej dydaktyce przekładu ustnego i pisemnego. Całość kończy nowatorskie potraktowanie jednego z ciekawszych zagadnień przekładoznawczych – transkreacji.

Więcej informacji na stronie Wydawnictwa UJ.

„Tłumacz oczami społeczeństwa” (2020)

Katarzyna Liber-Kwiecińska (red.)

W 2019 roku kilka zespołów młodych badaczy, studentów Katedry Przekładoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, przeprowadziło sześć odrębnych badań, z których każde dotyczyło innych aspektów pracy tłumacza, a łączy je próba odpowiedzi na pytania, kim jest tłumacz, jak jest postrzegany społecznie i jakie odgrywa role. Wszystkie badania zaprezentowano w niniejszym tomie.

„Monografia pod redakcją dr Katarzyny Liber-Kwiecińskiej to niezwykle interesująca pozycja, wypełniająca lukę badawczą w polskiej translatoryce. Tematyka tłumaczenia środowiskowego i poświadczonego jest o wiele rzadziej podejmowana przez polskich badaczy niż tłumaczenie konferencyjne, a poruszane w monografii aspekty związane z postrzeganiem roli tłumacza ustnego w społeczeństwie nie były do tej pory badane w tak szerokim zakresie na gruncie polskim. Książka stanowi zatem cenny wkład w rozwój dziedziny. Mocną stroną monografii jest przede wszystkim jej empiryczny charakter. Zebrane w tym tomie artykuły są oparte na rzetelnie wykonanych badaniach przeprowadzonych za pomocą zróżnicowanych metod badawczych".
Z recenzji dr hab. Ewy Gumul, prof. UŚ

Słownik polskiej terminologii przekładoznawczej (2020)

Łukasz Bogucki, Joanna Dybiec-Gajer, Maria Piotrowska, Teresa Tomaszkiewicz

Okładka książki "Słownik polskiej terminologii przekładoznawczej"Polska nauka o przekładzie od kilku dekad rozwija się prężnie, co roku przyciągając nowe zastępy studentów i specjalizujących się w tej dziedzinie badaczy, ale jest to rozwój dosyć specyficzny, ponieważ w dużej mierze toczy się odrębnie w ramach poszczególnych filologii, prowadząc nie tylko do predylekcji w odnoszeniu się do teorii i dzieł powstałych w poszczególnych językach, ale również do stosowania odrębnych terminów, co nie służy dobrze żadnej gałęzi nauki. Bardzo dobrze widać to na przykładzie określenia dziedziny, którą zajmuje się recenzowany słownik – dla romanistów jest to zazwyczaj traduktologia, dla polonistów przeważnie przekładoznawstwo, dla anglistów i germanistów najczęściej translatoryka, etc. W takiej sytuacji nie ulega dla mnie wątpliwości, że pomysł przygotowania słownika, który porządkuje stosowaną w polszczyźnie terminologię przekładoznawczą, zestawia w jednym zwartym tomie terminy wypracowane na gruncie różnych filologii i zawiera hasła przygotowane przez badaczy reprezentujących nie tylko różne tradycje terminologiczne, ale również odmienne paradygmaty badawcze, należy uznać za bardzo dobry, tym bardziej, że od wydania wcześniejszych publikacji, którym przyświecał taki cel, minęło już sporo lat. Cieszy mnie również, że Autorzy zdecydowali się użyć w tytule rodzimego terminu przekładoznawstwo, przedkładając go ponad stosowane przez filologów obcych zapożyczenia.

prof. dr hab. Leszek Berezowski

„Oczyma duszy...” (2019)

dr Olga Mastela

 

Okładka książki "Oczyma duszy"Prezentowana monografia to oryginalne studium polskiej recepcji Zimowej opowieści Williama Shakespeare’a, wzbogacające polską szekspirologię, badania historycznoliterackie, historycznokulturowe i przekładoznawcze dotyczące przekładów literackich w Polsce i ich funkcjonowania w polskim polisystemie kulturowym. Dzięki nieustannemu przywoływaniu kontekstów polskich i zagranicznych Olga Mastela nie tylko bada recepcję Zimowej opowieści, ale także ukazuje polską kulturę inteligencką oraz jej naukowy i kulturalny wkład w przetrwanie między innymi okresu zaborów, w którym systematycznie niszczono polskość we wszystkich jej odmianach.

 
Badając przekłady, autorka przyjmuje stanowisko deskrypcyjne, unika ocen, odwołuje się natomiast do odniesień interpretacyjnych i kulturowych. Jej omówienia charakterystycznych cech i konsekwencji wyborów tłumaczy bazują na szerokiej wiedzy przekładoznawczej. Połączenie warsztatu przekładoznawczego z rzetelną orientacją w zagadnieniach literaturoznawczych w ogóle, a w zagadnieniach dotyczących twórczości i języka Shakespeare’a w szczególności, dało bardzo ciekawy, pouczający i nowatorski wgląd w „polskiego” Shakespeare’a.
 

Z recenzji prof. dr hab. Marty Gibińskiej

Verbook. Zeszyt ćwiczeń do nauki języków obcych cz. I i II (2019-2020)

mgr Eliza Illukiewicz

Okładka książki "Verbook"Verbook to nowatorski materiał pomocniczy do nauki słownictwa języka obcego na poziomie podstawowym. W myśl nowoczesnego modelu nauczania Autorka stawia na autonomiczność ucznia w procesie uczenia się. Zakres słownictwa części pierwszej oraz drugiej „Zeszytu ćwiczeń do nauki słówek języków obcych. Verbook” przedstawiony za pomocą ilustracji został oparty o podstawę programową przedmiotu język obcy nowożytny na poziomie podstawowym (matura podstawowa) oraz odpowiada zakresowi słownictwa na poziomie A1 i A2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Verbook może być wykorzystany zarówno przez nauczycieli, uczniów, samouków, jak i maturzystów oraz osoby przygotowujące się do certyfikatów językowych na poziomie podstawowym.

 

 

Conceptual Blending in Early Christian Discourse A Cognitive Linguistic Analysis of Pastoral Metaphors in Patristic Literature (2018)

dr hab. Aleksander Gomola, prof. UJ

Monografia jest analizą językoznawczo-kognitywną metafory Kościoła jako trzody w epoce patrystycznej (I–V w.) czyli w okresie najbardziej dynamicznego rozwoju języka chrześcijaństwa. Udowadnia, iż pozornie prosta metafora Kościoła jako trzody stanowiła w rzeczywistości wyrafinowane narzędzie konceptualizacyjne wykorzystywane przez autorów wczesnochrześcijańskich do generowania szeregu nowatorskich pojęć, znaczeń i sensów niezbędnych w rozwoju doktryny wczesnochrześcijańskiej i w praktyce Kościoła pierwszych wieków.

Link do książki:

https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783110582970/html

Recenzje w czasopismach zagranicznych:

https://przeklad.filg.uj.edu.pl/documents/2205554/0/Recenzja+Vigiliae+Christianae/5c541136-4b51-4be0-833c-6ee5a603f584

https://przeklad.filg.uj.edu.pl/documents/2205554/0/Recenzja+Review+of+Biblical+Literature/870a70fd-8689-4d63-bb83-274785f338c1

https://przeklad.filg.uj.edu.pl/documents/2205554/0/Recenzja+Theologische+Revue+Westf%C3%A4lische+Wilhelms-Universit%C3%A4t/dbb75701-afa2-4cdd-9310-b31b433675a7

Proces decyzyjny tłumacza (2016)

dr hab. Maria Piotrowska prof. UJ

Okładka książki "Proces decyzyjny tłumacza"Proces decyzyjny tłumacza jest pierwszym na rynku polskim metodycznym kompendium z dziedziny pedagogiki przekładu, które w sposób nowoczesny i całościowy ujmuje zagadnienia dotyczące kształcenia tłumaczy. Metodyka nauczania przekładu przedstawiona jest jako subdyscyplina przekładoznawstwa, a kluczowa koncepcja tłumaczenia strategicznego stanowi fundament teoretyczny przy omówieniu istotnych zagadnień metodycznych: typów kształcenia, celów edukacyjnych, specjalizacji oraz kompetencji tłumacza. Książka poszerza horyzonty metodyczne i jest skierowana do wszystkich czytelników zainteresowanych edukacją tłumacza − zarówno początkujących, jak i doświadczonych nauczycieli przekładu, jego teoretyków i praktyków.

 

 

CALL for Openness (2016)

dr Mariusz Marczak, dr hab. Jarosław Krajka (red.)

Okładka książki "CALL for Openness"W niniejszym tomie omówiono rozmaite wymiary otwartości w odniesieniu do edukacji wspomaganej technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Poszczególne rozdziały autorstwa badaczy i nauczycieli akademickich przedstawiają szereg przykładów, jak otwartość przekłada się na konkretne rozwiązania dydaktyczne. Omawiane przykłady obejmują zastosowania oprogramowania typu open source, innowacyjne technologie edukacyjne, metody i techniki nauczania i uczenia się, a także płynące z ich wykorzystania korzyści dla poznawczego, behawioralnego i metakognitywnego rozwoju nauczycieli i uczniów.

 

 

 

Kategoria punktu widzenia w przekładzie ustnym z perspektywy językoznawstwa kognitywnego. W relacji język polski – język angielski (2015)

dr Łukasz Wiraszka

Okładka książki "Kategoria punktu widzenia"Książka stanowi próbę ukazania szeregu zjawisk semantycznych, które wspólnie określić można mianem zmian – czy też przesunięć – punktu widzenia osoby mówiącej, przez pryzmat aparatu pojęciowego, jaki oferuje językoznawstwo kognitywne, na materiale przekładu ustnego. Analiza licznych autentycznych przykładów z tłumaczeń w parze języków polski–angielski pozwala autorowi wskazać kilka interesujących regularności i zależności w ramach relacji między tłumaczeniem konsekutywnym a symultanicznym, a także zaoferować implikacje dla dydaktyki przekładu ustnego.
 

Communication and Information Technology in (Intercultural) Language Teaching (2013)

dr Mariusz Marczak

Okładka książki "Communication and Information Technology"Temat książki wychodzi naprzeciw aktualnym międzynarodowym trendom w nauczaniu języków obcych. Z jednej strony, Autor omawia koncepcję i sposoby realizacji podejścia interkulturowego do nauczania języków obcych. Z drugiej strony, analizuje okoliczności, w jakich technologie informacyjno- komunikacyjne mogą być wykorzystywane na zajęciach języka angielskiego jako języka obcego. Zarówno nauczanie interkulturowe, jak i komputerowo wspomagana nauka języka zalecane są w krajowych i międzynarodowych dokumentach edukacyjnych w Europie, USA i Azji, a także wspierane przez organizacje międzynarodowe, w tym Radę Europy i UNESCO. Niniejsza książka stanowi pionierską próbę ustalenia roli technologii informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu języka angielskiego i kultury w polskim systemie edukacji. Jednak instrumenty badawcze wykorzystane w obu modułach badawczych mogą mieć również zastosowanie w badaniach dotyczących innych systemów edukacji na całym świecie, a uzyskane wyniki mogą mieć istotne implikacje dla komputerowo wspomaganej edukacji językowej w kontekście międzynarodowym. Wyniki badań rzucają światło na szeroki zakres zagadnień związanych z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych na zajęciach języków obcych. Ponadto oferują autorom materiałów dydaktycznych oraz nauczycielom języka angielskiego listę kryteriów pozwalających ocenić obecność składników interkulturowych w oprogramowaniu CALL.

Kultura živog jezika (2012)

dr Katarzyna Liber-Kwiecińska, mgr Slavica Prpa

Okładka książki "Kultura živog jezika"Niniejsza książka dedykowana jest wszystkim, którzy pragną lepiej poznać kulturę żywego języka serbskiego. Zawarte w niej autorskie nagrania oraz aktualne teksty o charakterze naukowym, prawnym, prasowym i użytkowym mają na celu poszerzenie lingwistycznych, socjolingwistycznych i pragmatycznych kompetencji komunikacyjnych i kulturowych. Założeniem autorek było stworzenie nowatorskiego połączenia nagrań i tekstów, które zaprezentują współczesny stan języka serbskiego za pomocą nowej, aktualnej leksyki, terminologii specjalistycznej oraz specyfiki kulturowej wpisanej w rytuały komunikacyjne Serbów.Konstrukcja książki podzielonej na sześć głównych rozdziałów umożliwia lekturę stopniującą poziom trudności tekstów. Również podział każdego z rozdziałów na konkretne zakresy tematyczne ułatwi Czytelnikowi wybór interesującej go dziedziny życia oraz zaprezentowanie jej w różnych rejestrach stylistycznych i na określonym poziomie kompetencji językowej.